Opvoeden en opgroeien

Omgaan met ruzie tussen broertjes en/of zusjes

Omgaan met ruzie tussen broertjes en/of zusjes: Tips, Tricks, Do’s en Don’ts

Ruzie tussen kinderen komt in vrijwel elk gezin voor. Broers en zussen kunnen om allerlei redenen met elkaar in conflict raken: jaloezie, verschillen in persoonlijkheid, aandacht van ouders, speelgoed, of zelfs simpelweg verveling. Hoewel het soms frustrerend kan zijn voor ouders, is het belangrijk om te beseffen dat conflicten tussen kinderen ook een kans bieden om hen waardevolle vaardigheden bij te brengen, zoals onderhandelen, empathie tonen en compromissen sluiten. In dit blog deel ik tips, trucs, geef ik je do’s en don’ts om op een positieve manier om te gaan met ruzie tussen kinderen.

Waarom ruzie maken niet altijd slecht is

Voordat we de tips en trucs induiken, is het belangrijk om te erkennen dat ruzie niet per definitie negatief is. Door ruzie leren kinderen namelijk omgaan met conflicten, ontwikkelen ze hun sociale vaardigheden en leren ze hun emoties en grenzen uiten. Dit kan hen goed helpen als ze 'straks' in de buitenwereld ook deze problemen tegenkomen. Echter, als ruzies gaan escaleren of er fysieke agressie bij komt kijken, is het van belang om in te grijpen en grenzen te stellen.

Maar hoe doe je dat nu precies!

1. Blijf altijd kalm en observeer je kinderen

Wanneer kinderen ruzie maken, is het voor ouders verleidelijk om meteen in te grijpen. Maar vaak helpt het om eerst een moment te nemen om rustig te observeren wat er gebeurt. Soms lossen kinderen het zelf al op, en dat is waardevol, omdat ze dan leren om zelf problemen te hanteren. Door kalm te blijven, modelleer je ook rust en geduld, wat kinderen uiteindelijk helpt om hetzelfde te doen.

2. Benoem gevoelens

Help kinderen hun emoties te begrijpen en te benoemen. Dit helpt hen niet alleen om zich gehoord te voelen, maar geeft ook het signaal dat het normaal is om emoties te ervaren en uit te drukken. Zinnen als: "Ik zie dat je boos bent omdat je zus met je speelgoed speelt" of "Ik merk dat je verdrietig bent omdat je broer niet met je wil spelen" kunnen helpen om de situatie te kalmeren en onderling begrip te creëren.

3. Gebruik actief luisteren

Luister naar beide kanten van het verhaal zonder meteen te oordelen. Door vragen te stellen zoals "Wat is er gebeurd?" en "Hoe voel jij je daarbij?", geef je elk kind de kans om zijn of haar kant van het verhaal te vertellen. Dit bevordert niet alleen communicatie, maar het laat ook zien dat ieders mening ertoe doet.

4. Moedig samenwerking aan

In plaats van zelf de rol van scheidsrechter op je te nemen, kun je kinderen aanmoedigen om samen tot een oplossing te komen. Dit kan bijvoorbeeld door te vragen: "Hoe kunnen jullie dit samen oplossen zodat jullie beiden tevreden zijn?" of "Wat zou een eerlijke oplossing zijn voor jullie allebei?" Dit helpt kinderen om samen te werken en leert hen verantwoordelijkheid te nemen.

5. Stel duidelijke grenzen en regels

Hoewel het goed is om kinderen de ruimte te geven om hun conflicten zelf op te lossen, is het belangrijk om duidelijke grenzen te stellen. Agressie, zoals slaan of schreeuwen, mag nooit worden getolereerd. Spreek met de kinderen af dat ze altijd respectvol met elkaar moeten omgaan en leg uit wat de consequenties zijn als ze deze regels overtreden.

Do’s en don’ts

Do’s:

Zorg voor een liefdevolle en veilige omgeving waarin kinderen zich vrij voelen om hun emoties te uiten. Als kinderen zich veilig voelen, zijn ze beter in staat om op een gezonde manier met conflicten om te gaan.
Moedig kinderen aan om alternatieven te bedenken wanneer ze vastlopen in een conflict. Help hen te zien dat er vaak meerdere manieren zijn om een probleem op te lossen.
Jaloezie en rivaliteit komen vaak voort uit een gevoel van oneerlijke behandeling. Zorg ervoor dat elk kind regelmatig individuele aandacht krijgt, zodat ze zich gezien en gewaardeerd voelen.
Wanneer kinderen een conflict op een positieve manier oplossen, geef dan complimenten en erkenning. Dit versterkt gewenst gedrag en laat zien dat samenwerken wordt gewaardeerd.
Laat zien hoe jij zelf met conflicten omgaat, of dat nu met je partner is of in andere situaties. Kinderen leren veel door observatie en zullen jouw gedrag imiteren.

Dont's:

Kinderen zijn bijzonder gevoelig voor voorkeuren en kunnen zich snel benadeeld voelen. Vermijd het geven van voorkeur aan een van de kinderen en probeer neutraal te blijven, zelfs als een van hen je geduld meer op de proef stelt dan de ander.
Het is verleidelijk om ruzies snel de kop in te drukken om rust te bewaren, maar dit leert kinderen niet hoe ze op een juiste manier met conflicten kunnen omgaan. Het negeren of wegpoetsen van ruzie kan leiden tot onderhuidse spanningen.
Vergelijk kinderen nooit met elkaar! Zinnen als "Waarom kun je niet net zo rustig zijn als je broer?" voeden jaloezie en concurrentie.
Als je meteen straft bij een conflict, leren kinderen niet hoe ze zelf tot een oplossing kunnen komen. Straf kan soms nodig zijn, vooral als er fysiek geweld aan te pas komt, maar probeer het eerst op een andere manier op te lossen.
Het is belangrijk om elk kind evenveel aandacht te geven wanneer er een conflict is. Als je maar naar één kant luistert, voelt het andere kind zich niet gehoord en kan de ruzie escaleren.

Praktische tips om ruzies te voorkomen

Regelmatig tijd met het hele gezin doorbrengen kan helpen om de onderlinge banden te versterken en de kans op conflicten te verminderen. Denk aan gezamenlijke spelletjes, wandelingen of kookmomenten.

Kinderen gedijen bij voorspelbaarheid en routine. Wanneer ze weten wat ze kunnen verwachten, vermindert dat stress en frustratie, wat uiteindelijk ruzies kan verminderen.

Leer kinderen technieken zoals ademhalingsoefeningen om zichzelf te kalmeren. Zo ontwikkelen ze de vaardigheid om rustig te blijven in conflictsituaties.

Laat kinderen binnen bepaalde grenzen eigen keuzes maken en hun eigen ruimte hebben. Dit kan helpen om de behoefte aan competitie en controle, wat vaak de bron van conflicten is, te verminderen.